Is een interim-manager een ZZP’er? De juridische status verklaard

De vraag of een interim-manager als zelfstandig ondernemer wordt aangemerkt, is niet altijd eenvoudig te beantwoorden. Juridisch gezien kan een interim-manager inderdaad als ZZP’er (zelfstandige zonder personeel) opereren, maar dit is niet automatisch het geval. Om als echte ZZP’er te worden beschouwd, moet de interim-manager voldoen aan verschillende criteria die de Belastingdienst hanteert.
Belangrijke kenmerken die wijzen op zelfstandig ondernemerschap zijn: werken voor meerdere opdrachtgevers, zelfstandig acquisitie voeren, eigen bedrijfsmiddelen gebruiken, en vooral – een grote mate van vrijheid hebben in de uitvoering van werkzaamheden. De interim-manager moet zelf kunnen bepalen hoe de opdracht wordt uitgevoerd, ook al bepaalt de opdrachtgever wat er moet gebeuren.
Wanneer een interim-manager langdurig voor één opdrachtgever werkt, volgens vaste werktijden, en directe aansturing krijgt over de werkwijze, dan kan dit wijzen op een verkapt dienstverband, ook wel ‘schijnzelfstandigheid’ genoemd. In dat geval beschouwt de Belastingdienst de arbeidsrelatie als een dienstverband, met alle bijbehorende verplichtingen voor werkgever en werknemer.

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen een interim-manager en een reguliere ZZP’er?

Hoewel interim-managers vaak als ZZP’ers werken, zijn er enkele kenmerkende verschillen tussen een interim-manager en andere typen zelfstandige professionals. Een belangrijk onderscheid zit in het soort opdrachten en het niveau waarop ze worden ingezet.
Interim-managers worden doorgaans ingehuurd voor specifieke leidinggevende of strategische posities, vaak op management- of directieniveau. Ze brengen specialistische expertise en ervaring mee die tijdelijk nodig is binnen een organisatie. Hun opdrachten zijn meestal resultaatgericht en hebben een duidelijk begin- en eindpunt, gekoppeld aan het behalen van vooraf bepaalde doelstellingen.
Qua contractvorm werken interim-managers meestal op basis van een overeenkomst van opdracht, waarin specifieke resultaten en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd. Hun tariefstructuur is vaak hoger dan die van andere ZZP’ers, wat samenhangt met hun specialistische kennis en het strategische niveau waarop ze werken. Typisch voor interim-managers is dat zij per dag of per project worden betaald, niet per uur zoals bij veel andere freelancers.
Wat betreft integratie binnen organisaties nemen interim-managers een bijzondere positie in. Ze maken tijdelijk deel uit van het managementteam en hebben een leidinggevende rol, maar behouden hun onafhankelijke status. Dit vereist een zorgvuldige afbakening van de werkrelatie om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Volgens de huidige richtlijnen moet er duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen ZZP’ers en medewerkers, bijvoorbeeld door zelfstandigen niet voor personeelsregelingen te laten tekenen of hen uit te nodigen voor niet-werkgerelateerde bijeenkomsten zoals teamuitjes.

Welke fiscale voordelen heeft een interim-manager als ZZP’er?

Wanneer een interim-manager als echte zelfstandig ondernemer wordt aangemerkt, brengt dit verschillende fiscale voordelen met zich mee. Deze voordelen maken het financieel aantrekkelijk om als ZZP’er te opereren, ondanks de grotere verantwoordelijkheden en risico’s.
Een van de belangrijkste fiscale regelingen is de zelfstandigenaftrek. Interim-managers die voldoen aan het urencriterium (minimaal 1.225 uur per jaar besteden aan hun onderneming) kunnen in 2023 een bedrag van €5.030 aftrekken van hun winst. Daarnaast is er de MKB-winstvrijstelling, waardoor 14% van de resterende winst (na aftrek van de zelfstandigenaftrek) onbelast blijft.
Voor investeringen in bedrijfsmiddelen zoals computers, software of kantoorinrichting kunnen interim-managers gebruikmaken van de Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek (KIA). Dit stelt hen in staat een percentage van het investeringsbedrag af te trekken van de winst.
Daarnaast hebben ZZP’ers de mogelijkheid om een fiscale oudedagsreserve (FOR) op te bouwen, waarmee een deel van de winst kan worden gereserveerd voor het pensioen. Ook kunnen zij zakelijke kosten, zoals kantoorruimte aan huis, zakelijke reiskosten, en bijscholing, aftrekken van de belasting.
Het is belangrijk te vermelden dat fiscale regelingen regelmatig veranderen. Zo is de zelfstandigenaftrek de afgelopen jaren geleidelijk verlaagd en zal deze trend zich voortzetten tot 2036. Voor hoogopgeleide professionals zoals interim-managers is het daarom raadzaam om regelmatig advies in te winnen bij een fiscalist.

Hoe zit het met de Wet DBA voor interim-managers?

De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA) heeft grote invloed op hoe interim-managers hun opdrachten kunnen uitvoeren. Deze wet, ingevoerd ter vervanging van de VAR-verklaring, heeft als doel schijnzelfstandigheid tegen te gaan en duidelijkheid te scheppen over wanneer er sprake is van een dienstverband.
Voor interim-managers en hun opdrachtgevers is het essentieel om een heldere overeenkomst op te stellen die de zelfstandigheid van de opdrachtnemer waarborgt. De Belastingdienst kijkt naar verschillende aspecten van de werkrelatie, waarbij het principe “wezen gaat voor schijn” leidend is. Dit betekent dat de feitelijke werkrelatie zwaarder weegt dan wat er op papier staat.
Belangrijke criteria die de Belastingdienst hanteert bij het beoordelen van de werkrelatie zijn:

• De mate van gezag en instructiebevoegdheid van de opdrachtgever
• Of er sprake is van een verplichting tot persoonlijke arbeid
• De wijze waarop vergoeding wordt bepaald (uurtarief vs. resultaatbeloning)
• De mogelijkheid tot vervanging door een ander
• De vrijheid om werktijden en werklocatie zelf te bepalen
• Het dragen van ondernemersrisico

Om als interim-manager zeker te zijn van je positie als zelfstandige, is het raadzaam om met modelovereenkomsten te werken die door de Belastingdienst zijn goedgekeurd. Let wel op dat de praktijk moet overeenkomen met wat er in de overeenkomst staat. Vanaf 1 januari 2025 zal er actief worden gehandhaafd op schijnzelfstandigheid, wat betekent dat zowel opdrachtgevers als interim-managers nu al maatregelen moeten nemen om hun werkrelatie correct vorm te geven.
Enkele praktische tips om schijnzelfstandigheid te voorkomen zijn:

• Zorg dat de interim-manager zelf bepaalt hoe het werk wordt uitgevoerd
• Leg de focus op resultaten, niet op het werkproces
• Hanteer een minimumtarief (waarschijnlijk €33 per uur vanaf 2025)
• Bied de mogelijkheid tot vervanging
• Vermijd vaste werktijden en een vaste werkplek als dat mogelijk is

De voor- en nadelen van werken als ZZP’er in interim-management

Het werken als ZZP’er in de interim-managementbranche brengt specifieke voordelen en uitdagingen met zich mee. Voor professionals die overwegen deze stap te zetten, is het belangrijk om beide kanten van de medaille te kennen.
Voordelen:

• Flexibiliteit en autonomie – Als ZZP’er bepaal je zelf welke opdrachten je aanneemt, voor welke opdrachtgevers je werkt en hoe je je tijd indeelt.
• Hogere tarieven – Interim-managers kunnen doorgaans hogere tarieven vragen dan wat ze in loondienst zouden verdienen, wat compenseert voor periodes zonder opdracht.
• Professionele ontwikkeling – Door bij verschillende organisaties te werken, doe je brede ervaring op en blijf je je ontwikkelen.
• Fiscale voordelen – Zoals eerder besproken, zijn er verschillende belastingvoordelen verbonden aan het zelfstandig ondernemerschap.

Nadelen:

• Onzekerheid – Er is geen garantie op een constante stroom van opdrachten, wat kan leiden tot periodes zonder inkomsten.
• Zelf acquisitie doen – Als ZZP’er ben je zelf verantwoordelijk voor het binnenhalen van nieuwe opdrachten, wat tijd en energie kost.
• Administratieve lasten – Je moet je eigen administratie bijhouden, belastingaangiftes doen en verzekeringen regelen.
• Geen sociale zekerheid – Je hebt geen toegang tot werknemersverzekeringen zoals WW of ziektewet, tenzij je je hiervoor privé verzekert.
• Pensioenopbouw – Je moet zelf zorgen voor je pensioenopbouw, wat discipline en financiële planning vereist.

De keuze om als ZZP’er in interim-management te werken past het beste bij professionals die behoefte hebben aan vrijheid en afwisseling, en die bereid zijn de bijbehorende risico’s te accepteren. Het vereist ondernemerskwaliteiten naast vaktechnische expertise.
Om succesvol te zijn als interim-manager is het belangrijk om een sterk netwerk op te bouwen, continu te investeren in je eigen ontwikkeling, en je goed te laten adviseren over de juridische en fiscale aspecten van het zelfstandig ondernemerschap.
Bij WerfSelect helpen we zowel interim-managers als organisaties bij het maken van de juiste keuzes rondom tijdelijke invulling van managementposities. We bieden advies over contractvormen en kunnen, indien de inzet van een ZZP’er niet mogelijk is, alternatieve oplossingen aanbieden zoals detachering.